Er zijn veel verschillende vormen van acupunctuur, en toch hebben ze allen hetzelfde doel voor ogen, namelijk heelheid en balans te bevorderen wanneer dit verstoord is of dreigt te verstoren. Acupunctuur kan dan ook zowel effectief worden ingezet wanneer er reeds gezondheidsklachten zijn, op lichamelijk of geestelijk gebied, als preventief om gezond te blijven op alle vlakken. Er hoeven dus niet perse merkbare klachten te zijn om uw voordeel te kunnen doen met acupunctuur.

Ik wil liever geen droge opsomming geven van de vele acupunctuurvormen waar ik in geschoold ben, maar u liever meenemen in een beschrijving door de diverse vormen heen. Als u geïnteresseerd bent in de werking van acupunctuur en de essentie van de diverse stromingen binnen dit vakgebied, raad ik u aan de pagina als geheel door te nemen. Mocht u binnen de context van dit geheel echter over een specifiek onderwerp willen lezen, kunt u daarvoor onderstaande links gebruiken.

• Traditionele Chinese Geneeskunde
• De 5 elementenleer
• Specifieke acupunctuurvormen
• Ooracupunctuur
• Equilibratie Acupunctuur (ACUPEDIA Balans®)
• Pols- en enkelacupunctuur
• Electrostimulatie
• Laser acupunctuur
• Schedelacupunctuur
• Toonpunctuur (fonoforese)

Traditionele Chinese Geneeskunde

T.C.M. oftewel Traditional Chinese Medicine is eigenlijk een mengvorm op zich. Er bestaat eenvoudigweg geen TCM. TCM is namelijk ontstaan vanuit de diverse streken van oud China met ieder zijn eigen ziektebeelden, en ieder een eigen zienswijze en behandelmethode. China was een enorm gebied waar verschillende landsdelen verschillende klimaten kende, soms extreem koud en anderen delen extreem heet. De geneeskunde die acupunctuur genoemd wordt, heeft zijn oorsprong in de natuur, de seizoenen, de windrichtingen enz. Door het observeren van de wisselingen in de natuur, de gezondheidsklachten die in bepaalde seizoenen de kop opstaken en in andere seizoenen wegbleven heeft men in de oudheid een levenswijze ontwikkeld waarin het bevorderen van gezondheid en het voorkomen van ziekten acupunctuur werd genoemd.

Men meende dat vanuit het grote geheel, de Dao genoemd, 2 tegengestelde en elkaar aanvullende levenskrachten zijn ontstaan, Yin en Yang. De een kan niet voortbestaan zonder de ander, ze zijn afhankelijk van elkaar, zijn elkaars tegenpool en gaan in elkaar over. Dit concept wordt uitgebeeld door de Monade.

Zo als Yin overgaat in Yang, gaan de seizoenen over in Yin en Yang ; eigenlijk is dit concept op alles in het leven van toepassing. Yin staat onder andere voor het vrouwelijke, het voedende, het passieve, de rust . Yang staat onder andere voor het mannelijke, warmte, de activiteit, de snelheid.

Over het lichaam verdeeld lopen meridianen, een soort energiewegen waardoor Qi stroomt. Yin huist voornamelijk aan de voorzijde van het lichaam, en Yang huist voornamelijk aan de achterzijde. Yang loopt van de hemel naar de aarde, en Yin juist de andere kant op. De organen worden ook onderverdeeld in dit Yin en Yang concept. Zo zijn bijvoorbeeld Hart, Lever en Nier enkele Yin organen en Dikke Darm, Blaas en Galblaas enkele Yang organen. Door het observeren van de seizoenen, en het opeenvolgen van lente, zomer, nazomer , herfst en winter werd er duidelijk dat elk zijn eigen klachten, disbalans en ziektebeelden kende. Elk seizoen een ander klimaat en dus ook een andere indeling in Yin en Yang ; bijvoorbeeld de lente, gerepresenteerd door het element Hout, vertegenwoordigd door de orgaansystemen Lever en Galblaas, met groen als kleur, klimaat “de wind”, en in alle opzichten erg Yang qua aspect. De winter, gerepresenteerd door het element Water, vertegenwoordigd door de orgaansystemen Nier en Blaas, met als kleur wit, klimaat “koude” en in alle opzichten erg Yin qua aspect.

In ieder tijdvak legde de geneesheren andere accenten op de oude zienswijzen, werden er andere concepten gevormd en aanpassingen gedaan op bestaande denkbeelden, maar ook nieuwe zienswijzen aanvaard. Wat bleef is het Yin en Yang concept, als belangrijkste basisprincipe van de acupunctuur.

T.C.M. maakt gebruik van het inzetten van steriele acupunctuurnaalden op plaatsen op een meridiaan of buiten een meridiaan ( de zogenaamde buitenmeridiaanpunten), van Chinese fytotherapie, van Chinese massagetechnieken en van voeding/levensstijl adviezen. In de diagnose spelen het aspect van de tong en de pols een belangrijke rol, naast uw verhaal over uw welbevinden en levensstijl.

5 elementenleer

De 5 elementenleer is een volledig holistische benadering van balans, evenwicht en heelheid. Heelheid van ons lichaam en geest, heelheid vertegenwoordigt door een cirkel van energie die door opeenvolgende elementen stroomt, via de zogenaamde meridianen. Elk element heeft een specifieke taak in het geheel en geeft zijn of haar energie door aan het volgende element. Zonder elkaar is er geen heelheid, geen balans, elke element is even belangrijk en ieder mens beschikt over al die elementen. Samenwerken is van levensbelang!

In een optimale situatie werken alle elementen dus samen voor een perfect resultaat, helpen en ondersteunen elkaar om juist dat doel te behouden, maar ze kunnen elkaar ook gaan tegenwerken als een element relatief te sterk wordt of een element zodanig verzwakt is dat de anderen niet meer kunnen helpen zonder zelf ernstig te verzwakken.

Elk seizoen wordt vertegenwoordigd door een element, die op zijn of haar beurt vertegenwoordigd wordt door orgaansystemen. In ieder van ons is elk element aanwezig, en als we in balans zijn, dan zijn we in ons element, gaat alles goed, lossen we problemen op en vinden creativiteit om ons te ontplooien. Zodra 1 element uit balans is, en dus een verstoring geeft in de elementencyclus, kunnen we klachten gaan ervaren. Dat kunnen lichamelijke klachten zijn, zoals bijvoorbeeld allergie of pijnklachten, maar ook psychische klachten zoals bijvoorbeeld somberheid, onrust of chaos in ons hoofd.

Winter is de energie van het element water, de seizoen periode waarin alles tot rust komt, voorraden worden aangesproken en de natuur zijn schatten koestert zodat er volop energie ter beschikking is voor het opvolgende seizoen, de lente. Zaden die de winter overleeft hebben, komen tot ontspruiten en vormen de voorbode van de zomer. De orgaansystemen die behoren tot het element water zijn de nier en de blaas.

Water geeft ons de mogelijkheid te stromen, flexibiliteit en wilskracht te tonen, en obstakels uit de weg te gaan. Water heeft veel gezichten, denk maar aan een grote woeste oceaan, een dauwdruppel, de motregen op ons gezicht en een bevroren vijver. Als water in zijn element is dan hebben we met bovenstaande geen enkele moeite. Is water daarentegen uit het veld geslagen, dan kan het waterelement omslaan in angst, verstarring en het terugtrekken in onszelf, maar ook andere (lichamelijke en/of geestelijke ) gezondheidsklachten geven.

Alle vormen van acupunctuur zijn erop gericht om balans te herstellen, ons eigen lichaam aan te spreken evenwicht te vinden. Dat zijn namelijk natuurwetten, in alles moet uiteindelijk evenwicht zijn, elke element optimaal werkend om het grote geheel te dienen. De elementen werken samen aan het optimaal houden van onze energiecirkel. Als we klachten ervaren is er een disbalans in ons elementensysteem, maar ook als we hersteld zijn kan deze disbalans nog steeds bestaan. Het lichaam heeft dan een nieuwe balans gevonden, en deze hoeft niet persé te zijn zoals voorheen. Acupunctuur helpt… ook voor uw klachten!

Zodra er dus een of meerdere elementen hun taak niet optimaal kan/ kunnen vervullen, is er sprake van onbalans, het uit evenwicht zijn of het ervaren van gezondheidsklachten. De taak van mij is het vinden van het verstorende element of het element dat net niet voldoende kan bijdragen aan de energiestroom, en te zorgen dat dit element zijn rol weer optimaal kan uitvoeren. Uw verhaal, de kleur van uw gelaat, uw stemgeluid, de overheersende emotie op dat moment en de pols geven mij aanwijzingen welke elementen energie kunnen gebruiken zodat alles weer kan stromen en de balans herstelt.

Ik zal elke behandeling de pols voelen en bepaalde acupunctuurpunten stimuleren zodat het energetische systeem zijn evenwicht terug vind. In de 5 elementenleer voel je de pols op 12 posities, 6 op elke pols, en elke positie staat voor een orgaansysteem. De zoektocht naar een relatief zwak signaal ten opzichte van een relatief sterk signaal zorgt voor de interpretatie van de energie die ter beschikking is, en geeft vorm aan de verdere behandeling.

De acupunctuurpunten kunnen worden gestimuleerd door het gebruik van moxa (de plant antemis vulgaris oftewel bijvoet), een kruid dat in een geperste staaf verbrand wordt dicht boven de huid, zonder deze te schaden, of gedroogd bijvoetkruid dat in een kegeltje wordt gekneed en op de huid wordt gezet. Op deze manier wordt energie toegevoegd aan de punten die uitgekozen worden voor de behandeling. Verder wordt het punt dan gestimuleerd met behulp van een Japanse naald, de teishin (zie afbeelding hiernaast), die de huid indrukt maar niet door de huid heengaat.

In de 5 elementenleer is het gebruik van kruidenpreparaten ondergeschikt in de behandeling, en het enige kruid dat gebruikt wordt is bijvoet, dat dus aangestoken wordt en voor een diepe warmtetoevoer zorgt op een acupunctuurpunt. Binnen de TCM is er wel een grote rol weggelegd voor de fytotherapie (Chinese kruidenleer), en zal de behandelaar de 28 polskwaliteiten precies moeten kunnen voelen, wil je het juiste kruid inzetten voor de juiste klacht. Binnen de TCM opleiding is natuurlijk aandacht voor het voelen en registreren van deze 28 (!) verschillende polskwaliteiten. In het oude China en ook in de opleiding in het hedendaagse China wordt heel veel tijd besteed aan het correct kunnen interpreteren van deze polskwaliteiten, wordt kennis overgedragen van meester op leerling om zo de juiste kneepjes onder de knie te krijgen en kundig de kruiden in te kunnen zetten om genezing te bereiken. Zelf ben ik van mening dat in de opleiding te weinig tijd en aandacht is om deze – zeer moeilijke – interpretaties correct in de vingers te krijgen. (Sommige collegae hebben hiervoor aanvullende opleidingen gevolgd in China)

Nu kan ik natuurlijk wel doen alsof ik dit optimaal beheers, en bedenkelijk kijken als ik deze polskwaliteiten voel en interpreteer, maar dat doe ik niet. Ik vind het enorm belangrijk dat ik weet waar ik mee bezig ben, en dat ik achter mijn behandelingen kan staan, in volle overtuiging dat ik op dat moment het juiste kies voor uw herstel.

Deze vorm van acupunctuur (de 5 elementenleer) is bij uitstek geschikt bij gezondheidsklachten op lichamelijk en geestelijk gebied, maar ook preventief in te zetten als het evenwicht een klein beetje uit balans dreigt te raken. Bijvoorbeeld net een korter lontje hebben dan gewoonlijk, of die hoofdpijn die lijkt te beginnen. Herkenbaar… ? Fijn om dan op een prettige manier weer in je element te komen.

Specifieke acupunctuurvormen

Ooracupunctuur en de auriculo medicinae

Acupunctuur uitgaande van het oor kent twee vormen, de ooracupunctuur en de auriculo medicinae. Een groot verschil tussen de ooracupunctuur en de auriculotherapie is dat ooracupunctuur uitsluitend een therapeutische betekenis heeft. Auriculogeneeskunde kenmerkt zich door een geheel eigen diagnostisch – en daaruit voortvloeiend – therapeutisch systeem. Het is mogelijk om de gezondheidstoestand van iemand te onderzoeken, ziekten te diagnosticeren, en ziekten te behandelen. Dit gebeurt via de zogenaamde pols van Nogier.

Acupunctuur met het oor als behandelgebied gaat uit van bewezen reflexgebieden in het oor die corresponderen met bepaalde gebieden in de hersenen en daardoor met de rest van het zenuwstelsel. De Franse neuroloog Nogier is grondlegger van deze vorm van acupunctuur. In zijn praktijk kwam hij in contact met een patiënt die een litteken in het oor had op een bepaalde plaats. Het bleek dat de man ooit rugklachten had gehad, die in een dorp behandeld was door een genezer. Deze genezer maakt een brandwond op het reflexgebied van de rug en zorgde zo voor het herstel van de rugklachten. Gelukkig doen we het niet meer op deze manier. Deze reflexgebieden zijn in latere instantie door een Duitse neuroloog, Dr Bahr, in kaart gebracht met behulp van functionele MRI’s. Er is dus wetenschappelijk bewijs voor het bestaan van deze reflexgebieden verdeeld over het oor, en bij het aanprikken in een gestoord gebied is er daadwerkelijk activiteit te zien in het bijbehorende hersengebied.

Het fascinerende is dat punten op het lichaam, die bij TCM worden aangeprikt altijd gevonden kunnen worden ook al is er geen verstoring van energie in dat punt. Punten die gevonden worden in het oor, komen alleen tot uiting zodra dat gebied uit balans is. Auriculo geneeskunde wordt dan ook niet preventief ingezet maar alleen als er klachten zijn, zowel op lichamelijk als op mentaal gebied. Ook het helpen bij het verminderen van verslavingsgedrag kan met deze vorm ondersteunt worden.

Ik ben zowel opgeleid in de ooracupunctuur als in de auriculo medicinae. De ooracupunctuur tijdens de opleiding tot arts-acupuncturist en auriculogeneeskunde via diverse nascholingen bij de Goudse Academie.

Na hetzelfde intake gesprek als waarover ik het in eerdere instantie had, worden de oren bekeken en op een oorkaart opgetekend. Littekentjes, vlekjes, plekjes eczeem, hobbeltjes of deukjes worden ingetekend. Uiterlijke zichtbare kenmerken kunnen duiden op verstoring van bepaalde gebieden. Vervolgens wordt de pols van Nogier gevoeld. Dit is weer een andere pols dan de 28 polsposities in de TCM en ook een andere dan de pols die in de 5 elementenleer wordt gebruikt.

Door veranderingen in de pols te voelen, bepaal ik de gebieden die uit balans zijn. Zo’n gebied prik ik dan aan met een heel dun steriel naaldje en vervolg met zoektocht naar andere gebieden met disbalans. Na een auriculo behandeling plaats ik vaak een gouden balletje met een klein pleistertje in of op het oor, dat u tussen de behandelingen door zelf kunt stimuleren door er zacht op te duwen.

Equilibratie Acupunctuur volgens Peter Jonckheere, bekend als ACUPEDIA Balans®

Als ervaren acupuncturist vroeg Peter zich af waarom van de 678 hoofdmeridiaan acupunctuurpunten er slechts een 60-tal gebruikt werden door ervaren acupuncturisten. Equilibratie acupunctuur heeft kenmerken van de 5 elementenleer, en gebruikt daarvan de middag-middernacht wet, de driehoek energieën, en de vierkant energieën. Uitgaand van een punt, die u zelf aanwijst, bijvoorbeeld omdat daar altijd de pijn begint, of het onrustige gevoel zich manifesteert. Ook bij deze techniek wordt er met steriele, eenmalig te gebruiken, dunne naalden gewerkt.

Door dit punt te nemen en het bijbehorende acupunctuurpunt wordt er telkens een gepersonaliseerde puntkeuze gemaakt, van 9 punten, verdeeld over alle elementen over het gehele lichaam, met een krachtig evenwicht brengend effect op zowel fysisch, chemisch, emotioneel en energetisch vlak. Het zelfregulerende vermogen wordt op deze wijze aangesproken, om een energetisch verstoord mens terug te krijgen in zijn balans.

Deze techniek wordt door mij veelal als eenmalig ingezet als iemand met tal van klachten komt, waarbij er in eerste instantie geen duidelijkheid is waar de energetische verstoring zit, of de pols volgens de 5 elementenleer op vele posities uit balans is.

Pols-en enkelacupunctuur

Wrist and Ankle Acupunctuur, ontwikkeld door Prof. Chang Xin-shu ( neuroloog) in 1975. Deze acupunctuurvorm gaat uit van de neurologische verklaring dat de huid en het zenuwstelsel uit dezelfde embryologische laag is ontstaan. Door in de pols of enkel zeer oppervlakkig onderhuids een steriel naaldje te schuiven, wordt het desbetreffende reflexgebied ( dermatoom) gestimuleerd om zichzelf in evenwicht te brengen. Zowel de pols als de enkel zijn in deze techniek onderverdeeld in een 6 tal punten met bijbehorende reflexgebieden. Deze techniek is krachtig bij bijvoorbeeld bewegingsklachten, zoals een getraumatiseerde knie of een frozen shoulder, maar kan ook ingezet worden voor interne problematiek.

Electrostimulatie

Electrostimulatie van de naald, volgens de methode van Han, waarbij kleine knijpertjes op de naalden worden gezet en u een niet- pijnlijke prikkeling voelt op de plaats van de naald. Op deze wijze kan er energie toegevoegd worden aan acupunctuurpunten indien dit nodig is.

Laser acupunctuur

Het inzetten van een laser. Effectief bij het behandelen van kinderen of mensen die panisch zijn voor naalden. Laser kan gebruikt worden bij zowel TCM als auriculogeneeskunde. In de 5 elementenleer maak ik voornamelijk gebruik van een Japanse naald die niet in de huid geprikt wordt, waardoor naaldenangst voor deze vorm niet nodig is. Wrist – and Ankle acupunctuur kan niet met een laser behandeld worden, omdat de naald zeer oppervlakkig over een groter deel in de huid wordt geschoven. Laserbehandeling kan ook gebruikt worden om de verstorende effecten van een litteken te verminderen.

Schedelacupunctuur

Schedelacupunctuur volgens Yamamoto wordt door mij alleen ingezet als er sprake is van neuropathie, een pijnlijke zenuwaandoening die kan blijven bestaan na bijvoorbeeld een gordelroosinfectie, neuropathieklachten bij diabetes of pijnlijke blijvende tintelingen na een chemokuur.

Deze vorm van acupunctuur wordt gebruikt door het neuropathische pijncentrum in Soest, van collegae David Kopsky en Jan Keppel-Hesseling. Bij deze heren heb ik diverse nascholingen gevolgd, en zo mij hun specialiteit eigen gemaakt. Ik werk volgens de behandelprotocollen die zij geschreven hebben, en die zij dagelijks gebruiken in hun eigen kliniek in Soest. Collega Jan houdt zich momenteel sec bezig met het doen van onderzoek naar een specifieke vorm van neuropathie en ziet alleen patiënten met deze vorm. Collega David behandeld nog wel patiënten met diverse vormen van neuropathie. Naast bepaalde punten op de schedel aan te prikken net onder de huid, wordt deze behandelvorm in Soest gecombineerd met pijnstillende zalven ( door dit centrum ontwikkeld, en die ik ook kan voorschrijven omdat ik met het centrum in Soest samenwerk) en met bepaalde voedingsadviezen en voedingssupplementen.

Toonpunctuur (fonoforese)

Het behandelen met stemvorken wordt in mijn praktijk ingezet op meridianen en acupunctuurpunten. Elke stemvork heeft 1 zuivere pure frequentie, en heeft een bepaalde eigenschap en indicatie. Zodra de aangeslagen stemvork op het acupunctuurpunt gehouden wordt, resoneren alle delen mee die dezelfde trilling kunnen ontvangen, waardoor delen die uit balans zijn geraakt door bijvoorbeeld ziekte of stress hun oorspronkelijke trilling weer kunnen aannemen en het zelf herstellend vermogen geoptimaliseerd wordt. Wanneer gebruik ik stemvorken? Wanneer diepliggende acupunctuurpunten behandeling behoeven, kies ik in plaats van een zeer lange dunne naald voor een stemvork met een bepaalde eigenschap. Bij punten die erg pijnlijk zijn bij aanprikken, gebruik ik ook af en toe een stemvork. Bij hardnekkige blokkades waar de naald onvoldoende reactie geeft, is een stemvork van toegevoegde waarde om alles weer te laten stromen.

Alles bij elkaar is dit een heel verhaal geworden, waar u als lezer – zoekend naar de juiste acupuncturist voor uw herstel – een beeld krijgt van de mogelijkheden die Acupunctuur Kennemerland u te bieden heeft.